خرداد ماه
خرداد ماه هم زمان دادن بچه های طبیعی ردر مناطق نسبتا سرد کشور ماست و هنوز عطش جمعیتها برای تولید مثل و بچه دادنشان کاملا رفع نشده است . در نقاط گرم و حتی معتدل تنها بر حسب اتفاق ممکن است در این ماه بچه بدهد مگر آنکه جمعیتها فروردین و اردیبهشت پر باران و یا سردی را گذرانده و تا کنون بدلیل سرمای غیر طبیعی هوا و یا بارانهای طویل المده موفق به به بچه دادن نشده باشند . در این حال اگر زنبور دار به کمکشان نرسیده و از آنها بچه مصنوعی نگیرد بمحض مساعد شدن هوا جمعیتها منفجر میگردند یعنی در مدتی کوتاه آنقدر بچه میدهند (بویژه نژادزنبور عسل ایرانی )که زنبور دار را خسته میکنند . تجربه شخصی زنبور داری مرا به این نتیجه رسانده است که سالهائی که با فروردین ماه سرد و پر باران شروع شده باشد معمولا سالهای پر بچه و نسبتا کم عسلند . هر گاه اردیبهشت ماه هم سرما ادامه داشته باشد باز تعداد بچه حا بیشتر و مقدار عسل کمتر خواهد بود . کمبود عسل را با چند مهاجرت برنامه ریزی شده تا اندازه ای می توان جبران نمود . همانطوری که در ماه قبل هم گفته شد ازدیاد جمعیتها به تعداد محدود برای جبران و جانشین کردن جمعیتها تلف شده در جریان پائیز و زمستان گذشته لازم است. تنها ازدیاد بی رویه و برنامه ریزی نشده اشان باید جلو گیری کرد تا سطح محصول عسل سالیانه زنبورستان پائین نیاید . زنبورداری که در جریان سال جمعیتهایش را خوب و طبق اصول نگهداری کرده بطوری که در اوایل فروردین قوی شده باشند باید بتواند در این ماه محصول عسل اصلی سالیانه اش را برداشت نماید . در صورت مهاجرت دادن متعددکندوها چند بار دیگر هم می تواند از کندو هایش عسل بگیرد اما معمولا بیشترین مقدارمحصول مربوطه به خرداد ماه و یا حد اکثر اوایل تیر ماه می باشد . برداشت عسل با دست غیر بهداشتی بوده و در کشور ما کمتر از سابق رایج است . گواینکه هیچ میکروب و یا ویروسی نمی تواند داخل عسل زندگی کند ولی باز رعایت بهداشت و پاکیزگی عسل لازم است .استفاده از اکستراکتور برقی و در نقاطی که امکانات برق نباشد بهر برداری از اکسترول دستی (به فصل تکنولرژی مراجعه شود )کار عسل گیری را کلی آسان و ساده میکند برداشت عسل نارس پس از مدت کوتاهی باعث ترشیده شدنش در اثر تخمیر میگردد باید از آن خود داری کرد . برای تشخیص کافی است قاب عسل را کج گرفته ضربه ای به آن وارد کرد هر گاه چند قطره از آن به خارج ریخت عسل نارس است و باید به کندو بر گردد تا زنبورها رویش کار کرده آنرا برسانند .
باز بودن سر سلولها ی عسل در شان بهیچ وجه وعرف نارس بودن عسل نیست . فروش عسل در قاب و یا شان صحیح نیست چون بهای موم چند برابربهای عسل است و زنبور در این معامله ضرر میکند. خریدار هم عسل را خورده و مومش را دور میریزد . در صورتیکه در کشور مان ما به موم سخت نیاز داریم و سالیانه مقداری از خارج وارد می کنیم. اگر هنوز انتظار یک دوره گلدهی فراوان از گلها ی عسل خیز و جود دارد بهتر است 2 قاب تنها با لارو سر پوشیده را از اطاق پائین همراه زنبورهایش ولی بدون ملکه به اطاق اطاق عسل انتقال داد و بجایش 2 دیواره در اطاق پایین وسط جمعیت آویزان نمود . تجربه به من آموخته است که هر گاه دو طرف دیواره کمی عسل مالیده شود و یا شربتی که از 2لیتر آب و یک کیلو شکر درست شده پاشیده شود زنبورها زودتر آنراساخته و تبدیل به شان می نمایند . در این ماه بهتراز هر زمان دیگر می توان قدرت تخمگذاری ملکه را بررسی کرد . چون معمولا در همین ماه به حد اکثر تخمگذاری سالیانه اش می رسد . آنچه از لحاظه تعداد زنبورها . تعداد لاروها ی سرباز و بویژه لارو های سر بستهو مقدار عسل در کندو دیده می شود بالاترین حدی است که ملکه قدرت انجام آنرا داشته است و از تیر ماه بتدریج زمان کم شدن آنها فرا میرسد . در صورت تشخیص ضعیف بودن ملکه باید بوریت وی را از کندو برداشته و وسیله ملکه ای جوان و جفتگیری کرده و پر قدرت جانشینش کرد . گواینکه زنبورها در اوایل بهار ملکه را آسانتر قبول میکنند ولی در خرداد ماه هم معمولا از قبولشان سر پیچی نمینمایند . و تلفات ملکه هایی که در این ماه به جمعیت داده میشوند هنوز نسبتا کم است . یک هفته پس از تعویض و قبول شدن ملکه در جمعیت (شروع تخمگذاری علامت قبول شدن ملکه است )سه الی چهار قاب پر از لارو های سر پوشیده ولی بدون زنبورهایش از کندوهای قوی دیگری برداشته در این کندو و وسط جمعیتش آویزان می نمایند . این کار باعث تقویت خیلی سریع جمعیت می گردد . در موارد دیگر نیز می توان از این قائده استفاده نمود بدین طریق که هر زمان تصمیم بر این گرفته شود که جمعیتی ضعیف بسرعت قوی گرد داخل کندو و وسط جمعیت در چند روز هر بار باید یک الی 2 قاب با لارو های سر پوشیده و همیشه بدون زنبورهایش آویزان کرد . این قابها از جمعیتهای خیلی قوی برداشته می شود . لزومی ندارد که همه قابها را از یک جمعیت برداشت . بر عکس توصیه می شود که از هر جمعیت تنها یک قاب به کندو ی ضعیف انتقال داد تا خود جمعیت قوی قاب دهنده ضعیف نگردد. این تنها راه تقویت سریع و فوری جمعیتها است . تقویت جمعیت ضعیف تنها زمانی به نتیجه میرسد که ملکه اش سالم و فعال بوده و ضعف جمعیتش بدلیل عوامل خارجی باشد . هر گاه ضعف جمعیتی بدلیل پیری و یا نقص ملکه و یا بی ملکه بودنش باشد آویزان کردن شانها با لاروهای سر پوشیده در داخل کندو و کمکی به جمعیت نمی کند . باید نخست ملکه اش را عوض کرد و به وی ملکه جفتگیری کرده داد.
